โดยคุณไบค์แมค แคนาดา เรียบเรียงจาก http://goldenmotor.com/SMF/index.php?topic=4631.0

ผมได้โพสท์รีวิวทันที แต่ก็ตัดสินใจไม่ได้ว่าจะโพสท์รีวิวเฉพาะมอเตอร์หรือแค่เขียนเกี่ยวกับการติดตั้ง ผมก็เลยเขียนทั้งรีวิวและวิธีการติดตั้งทั้งสองอย่างเลย

ล้อสมาร์ทพายขนาด 26” ล้อหลัง ถูกส่งมา ตอนแรกผมก็กระอักกระอ่วนใจว่าจะติดตั้งได้ไหม แต่ในที่สุดผมก็ตัดสินใจติดตั้งทันทีกับจักรยาน ราเลย์ รุ่น Ascender มี 15 เกียร์ ของผมที่นานๆใช้ที ตัวถังเป็นเหล็กเก่าๆ

ผมก็รีบเอาชุดติดตั้งออกมาจากกล่องทันที และมันก็ดูสวยงาม งานปราณีต ผมประทับใจกับความสวยงามของมัน ผมคิดว่าโกลเด้นมอเตอร์ตัดสินใจเปลี่ยนชื่อจาก มินิพาย เป็น สมาร์ทพาย เพราะมันดูเจ๋งมาก

โชคไม่ดีที่ผมไม่ได้ลืมถ่ายรูปเอาไว้ก่อนประกอบ เพราะมันแต่คิดว่ามันจะเข้าได้พอดีไหม แต่จริงๆแล้วมันก็เหมือนกันชุดล้อแมจิคพายนะแหละ พื้นฐานของทั้งสองชุดนี้เหมือนกันหมด แต่ผมเลือกใช้คันเร่งแบบบิด และชุดสายไฟก็มีมาร์คตัวเลขเครื่องหมายต่าง กันต่อผิดเอาไว้ด้วย

ผมได้ลองเอาล้อทั้งสองมาเปรียบเทียบกัน จะเห็นได้ว่าขนาดต่างกันอย่างมากมาย ระหว่างเมจิคพายสามกับสมาร์ทพาย

ผมสงสัยว่าจะเบากว่าเท่าไร เลยไปหยิบเอาเครื่องชั่งน้ำหนักแบบแขวนแบบดิจิตอลมาวัดน้ำหนัก

สมาร์ทพาย มีน้ำหนัก 6.42 กก. เฉพาะล้อมอเตอร์และขอบล้อและซี่ลวด (ไม่มียางใน และยางนอก) นั่นก็หมายความว่าเบากว่าแมจิคพาย 3 กว่า 28% เมจิคพายสามหนัก 8.92 กก.

การติดตั้ง
ตอนติดตั้งยังไม่ค่อยราบรื่นเท่าตอนที่ผมคาดไว้ในตอนแรก ผมพบปัญหาในการติดตั้งที่ต้องจัดการ เนื่องจากชุดติดตั้งจักรยานไฟฟ้าเป็นแบบมาตรฐานจึงจำเป็นต้องมีการแก้ปัญหาในการติดตั้งบ้างเพื่อให้เข้ากับจักรยานของเราได้อย่างลงตัว

ตอนแรก ผมก็ใส่ยางใน และยางนอกก่อนก็ราบรื่นดี จากนั้น ก็พลิกคว่ำจักรยานตั้งขึ้น พอผมจะเอาล้อใส่ลงไป ปรากฏว่าผมพบปัญหาแรก ว่าล้อใส่เข้าไปไม่ได้เนื่องจากระยะตัวถังแคบเกินไป ผมเลยตรวจสอบใหม่อีกทีโดยเอาไม้บรรทัดเหล็กมาวัด ได้ระยะแค่ 125 มม.เท่านั้นเอง

ตัวถังจักรยานคันเก่าของผม ถูกออกแบบเป็นห้าเกียร์ ดังนั้นระยะระหว่างตัวถังจึงแคบมากกว่าจักรยานปัจจุบัน ผมเลยแก้ปัญหานี้โดยไปหาแม่แรงมาช่วยดันออก

ตอนนี้ก็ดันออกจนได้ระยะเป็น 135 มม. แล้ว

ปกติเวลาติดตั้งต้องมีแหวนด้านใน และแหวนด้านนอก ทั้งสองด้าน แหวนพับจะต้องใส่ด้านนอก ปัญหาที่สอง ชุดสับเกียร์ด้านขวามีช่องว่างสำหรับใส่แหวนพับน้อยเกินไป ผมเลยเอาแหวนพับไปใส่ไว้ด้านในแทน
ผมก็เลยเปลี่ยนตำแหน่งแหวนพับลงไปด้านล่าง และหมุนไป 180 องศา เพื่อให้ด้านที่ยื่นออกมาพ้นร่องไม่งั้นแล้วด้านที่ยื่นออกมาของแหวนพับจะไปขัดกับร่องได้ ปัญหานี้ก็แก้ไขได้อย่าง่ายดาย

แหวนพับด้านขวา จะไม่สามารถรับแรงบิดจากแกนล้ออย่างเต็มที่ เมื่อเบรคแล้วปั่นไฟกลับ แต่อย่างน้อยแหวนทั้งสองสามารถที่จะรับแรงบิดของมอเตอร์ที่มีขนาดมากได้ รูปบนคือ ตำแหน่งงของแหวนพับ ด้านซ้ายที่พับอยู่ในร่องของน็อตล้อตามปกติ
ส่วนอีกด้าน แหวนพับกันสะบัดใส่ได้ปกติดี ตามรูป จะเห็นว่าเข้าไปได้ไม่สุด แต่ต้องจัดให้ล้อหลังได้ระยะที่เหมาะสม จะเห็นว่าแกนน็อต ไม่สามารถลงสุดได้ เพราะไม่เช่นนั้น ตำแหน่องของล้อจะไม่ได้สมดุลย์กลาง

ครั้งหน้าผมจะติดตั้งตัวกันสะบัด จะช่วยแก้ปัญหานี้ได้อย่างดีที่สุด
ปัญหาที่สามที่ผมพบคือ ชุดเกียร์ฟรีวีล อาจต้องมีการปรับแต่งสกรูชุดเกียร์ เพื่อให้ทำงานราบรื่นกับเกียร์ 5 ชั้นของผม

ผมลองชุดฟรีวีลแบบ 7 ชั้น และ 5 ชั้น ถ้าเป็นฟลีวีล 7 ชั้นจะต้องรองแหวน สังเกตในรูป เพื่อไม่ให้ฟรีวีลมีการสีกันกับตัวถัง เนื่องจากชุดกลไกเป็นสำหรับเกียร์ห้าเกียร์ การใช้จานเจ็ดเกียร์ก็เลยกลับมาใช้ห้าเกียร์

ต่อมาลองชุดเกียร์ 5 ชั้น ไม่ได้ใช้แหวนรอง ปรากฏว่าไม่สามารถปรับเกียร์ 1 (จานใหญ่สุด) ได้เนื่องจากกลไกชุด derailler ไม่สามารถเคลื่อนไปไกลพอที่จะเปลี่ยนเกียร์โดยโซ่จะไม่ชนดุมล้อ จากรูปจะเห็นว่าโซ่อาจไปชนกับดุมล้อได้

ผมก็เลยใช้แหวนรองชุดเกียร์อีก 1 ตัว ทำให้ชุดเกียร์ลอยขึ้นมาอีกนิด แต่ชุดเกียร์ยังชิดไปอยู่

จริงๆสามารถแก้ไขปัญหาได้โดยการรองแหวนอีกหนึ่งชั้นเป็นสองชั้น จะทำให้ชุดขาเกียร์ไม่ไปชนกับมอเตอร์ก็จะ แต่ผมก็ห่วงว่าถ้าใส่แหวนหลายชั้น อาจจะทำให้ระยะห่างมากขึ้น จะแก้ปัญหานี้ได้ และจำเป็นต้องมีการปรับจูนชุดเกียร์ derailleur เล็กน้อย เพื่อให้ทำงานได้ปกติ สับได้ปกติครบทุกเกียร์ แต่ผมก็ยังไม่ได้ใส่แหวนรองชุดเกียร์ตัวที่สอง เพราะอยากลองเล่นก่อน

ในตอนนี้ผมก็เลยยังไม่ใช้เกียร์ 1 ก่อน ในความเป็นจริงแล้ว ผมแทบไม่ได้ใช้เกียร์หนึ่งเลย เหมือนกับชุดจานหน้าสามชั้น ผมไม่เคยใช้จานชุดเล็กเลย

เมื่อใส่ล้อไปได้แล้ว ผมก็พลิกจักรยานวางตั้งขึ้น และเอายางแฮนด์ออกและเปลี่ยนก้านเบรคเป็นของชุดคิท

ผมเลือกชุดคันเร่งแบบบิด แต่ผมก็เพิ่งนึกออกว่ามันไม่ค่อยสะดวก เนื่องจากประตูบ้านผมแคบกว่าระยะของแฮนด์บาร์ ผมเลยต้องใช้วิธีรุนแรงโดยการตัดแฮนด์บาร์ออกด้านละ 30 มม. เพือชดเชยความยาวที่เพิ่มขึ้นของปลอกพลาสติกชุบเงา

ฃุดควบคุมก็ถูกติดตั้งอย่างพอดีและแน่นหนา ในตำแหน่งที่เหมาะสม ความกว้างของแฮนด์บาร์ก็เหมาะสมและดีกว่าคันอื่นๆ แต่ผมก็ยังอยากให้มันแคบลง เลยเอาปลอกพลาสติกออก

จากนั้นนำชุดควบคุมมาประกอบ เดินสายชุดคันเร่ง เบรค และใช้เทปติดยึดสายไฟไปจนถึงชุดสายไฟจากมอเตอร์

ผมบัดกรีขั้วต่อเข้ากับแบตเตอรี่ที่ผมประกอบขึ้นเองหนัก 1.4 กก. เป็นแบตเตอรี่ลิโพขนาด 29.6V กระแส 5AH (2x4S) ยี่ห้อ Turningy ผมก็นำมาใส่กระเป๋าขนาดเล็กวางไว้ที่ตัวถังด้านหน้า

และผมก็ยึดสายไฟส่วนที่เหลือให้แน่นหนากับตัวถัง โดยใช้เทป และก็นำมาทดสอบ

ผมก็นำมาชั่งน้ำหนัก น้ำหนักรวมเพียงแค่ 22.72 กก.เท่านั้น

ผู้ขับขี่ นน 66.7 กก.

แบตเตอรี่ 29.6V 5AH Turinigy 20C Lipo

น้ำหนักรวมทั้งหมด น้ำหนักจักรยาน+มอเตอร์+น้ำหนักแบตเตอรี่ +น้ำหนักผู้ขับขี่ = 89.4 กก.

คุณสามารถดูรูปความเจ๋งของจักรยานที่ติดตั้งชุดคิทสมาร์ทพายได้ดังนี้

ขับแล้วเป็นยังไงละ

อย่างแรกเลยผมสังเกตเห็นว่า ปั่นได้ฟรี ไม่หนัก เมื่อเทียบกับเมจิคพายสาม

ผมกล้าบอกได้เลยว่าไม่ต้องระวังล้อลากเมื่อเบรคแรงไป ซึ่งเมจิคพายจะเป็นเช่นนั้น เนื่องจากมันหนักและวิ่งด้วยความเร็วสูงถ้าเบรคแล้วจะลากยาว โดยเฉพาะเมื่อความเร็วมากกว่า 15 กม./ชม. ชึ้นไป

ผมลองเร่งคันเร่งเพื่อทดสอบการวิ่งที่ความเร็วต่ำๆ ผมรู้สึกประหลาดใจว่า เสียงมอเตอร์เบามาก โดยเฉพาะเมื่อใช้แรงบิดสูงๆ เมื่อเทียบกับมอเตอร์อื่นๆ

ถึงแม้นจะเสียงเงียบ แต่หากว่าวิ่งด้วยความเร็วต่ำแล้วเร่งอย่างแรงหรือไต่เนินสูง จะมีเสียงมอเตอร์อยู่บ้าง ที่ความเร็วสูงขึ้นและเท้าปั่นไปด้วยเสียงของมอเตอร์เริ่มดังได้ยินมากขึ้น และถ้าหยุดปั่นก็จะไม่มีเสียง จะได้ยินแต่เสียงกลไกโซ่อื่นๆแทน

ผมกระหายอยากจะลองกำลังของมอเตอร์ เลยตัดสินใจโปรแกรมชุดควบคุมใหม่ที่กระแสสูงสุด เพื่อดูสมมรถนะว่ามีความแตกต่างแค่ไหน

ผมสังเกตได้ยินว่า เมื่อกำลังสูงขึ้นที่ความเร็วต่ำมอเตอร์จะมีเสียงดังขึ้นแต่ถ้าความเร็วสูงขึ้นเสียงรบกวนจะหายไป

เมื่อตั้งระบบปั่นไฟกลับเข้าแบตเตอรี่เมื่อเบรค หรือ regenerative brake ไว้ 100% ก็พบว่าเบรคไม่แรงเท่ากับเมจิคพายสาม ผมสังเกตว่าต้องใช้แรงกดเบรคมากพอควร นั่นแสดงว่าเบรคไฟฟ้าของสมาร์ทพายกำลังเบรคไม่แรงเท่า กับเมจิคพายสาม หรืออาจกล่าวได้ว่าเมจิคพายสามมีการปั่นไฟกลับที่แรงมากกว่า

ที่พื้นราบ ความเร็วของสมาร์ทพายเหมือนจะเท่ากับความเร็วของเมจิคพาย แต่หากขึ้นเนิน สะพานความเร็วจะช้ากว่าอย่างสังเกตได้ เนื่องจากกำลังที่น้อยกว่า

หลังจากที่ได้ลองปรับแต่งให้กำลังสูงขึ้น ผมก็ลองให้ภรรยาทดสอบ โดยที่ไม่ได้บอกว่าผ่านการจูนปรับแต่งให้แรงขึ้น เผื่อไม่ให้เธอมีอคติ แล้วลองให้เธอขี่ดู ตอนแรกเธอก็ปฎิเสธ เพราะเธอไม่เคยปั่นจักรยานไฟฟ้า ก่อนที่เธอจะล้มเลิก ผมก็เลยบอกให้เธอทดลองก่อน ไปข้างหน้าหน่อยนึง

ผมมองดูเธอปั่นไปสุดถนน และหายไปตรงมุมถนน อีกสัก 15 นาทีต่อมา เมื่อเธอกลับมา เธอบอกว่าไปทดสอบปั่นไปตามทางและไปเนินชันแล้วก็กลับมา เธอค่อนข้างประทับใจและสนุกเมื่อขับขี่ แม้นเธอไม่ได้เตรียมตัวมาก่อนว่าจะมาทดสอบ

หลายวันต่อมา เธอมาขอยืมไปพาหมาไปเดินเนื่องจากว่า เธอไม่ค่อยมีเวลาและต้องการใช้เวลาเร็วๆ เธอกลับมาอีกครึ่งชั่วโมงต่อมาพร้อมกับรอยยิ้ม และบอกว่าเธอไปได้ไกลขนาดไหน นี่เป็นครั้งแรกที่เธอสามารถปั่นเข้าไปในป่าหลังบ้านโดยที่ไม่ต้องจูงจักรยานกลับมา

ผมพยายามที่จะระมัดระวัง ยังไม่บอกเกี่ยวกับเรื่องการทดสอบโดยไม่บอกกล่าวก่อน แต่ผมก็อยากจะบอกว่าสมาร์ทพายเป็นมอเตอร์ขนาดเล็กที่มีความแตกต่างกับมอเตอร์อื่นๆอย่างมาก

กำลังไฟฟ้าที่ใช้ไป

ผมได้ลองทำการจดบันทึกจากวัตต์มิเตอร์ระกว่างการทดสอบ

ค่าที่ตั้งชุดควบคุมจากโรงงานตั้งค่าไว้ 15 แอมป์ ต่อเนื่อง 45 แอมป์ สูงสุด

ค่ากระแสสูงสุด : 17.74 แอมป์

แรงดันต่ำสุด : 30.16 โวลท์

กำลังสูงสุด : 546.8 วัตต์

ความเร็วสูงสุด : ไม่ได้วัด

ขุดควบคุมถูกโปรแกรมใหม่เป็น 30 แอมป์ ต่อเนื่องเป็น 70 แอมป์ สูงสุด

ค่ากระแสสูงสุด : 33.15 แอมป์

แรงดันต่ำสุด : 31.83 โวลท์

กำลังสูงสุด : 1055.1 วัตต์

ความเร็วสูงสุด : 30 กม./ชม (วัดจากโทรศัพท์ที่มี GPS)

ทดสอบที่แรงดัน 51.8V 14 เซล l 5Ah แบตลิโพ น้ำหนัก 2.06 กก.

ค่ากระแสสูงสุด: 31.72 แอมป์

แรงดันต่ำสุด: 51.98 โวลท์

กำลังสูงสุด : 1648.8 วัตต์

ความเร็วสูงสุด : 40 กม./ชม (วัดจากโทรศัพท์ที่มี GPS)

สรุป
สมาร์ทพายทำได้เหมือนอย่างที่คิดไว้ และทำให้มีแรงบิดสูงพอที่จะขึ้นเนินชัน แตอาจจะต้องปั่นช่วยบ้างถ้าชันมากจำเป็น แล้วแต่ความจำเป็น
ถ้าคุณชอบปั่นจักรยานไฟฟ้า แต่กำลังเริ่มต้นและปั่นช่วยบ้างตอนขึ้นเขา สมาร์ทพายอาจตรงกับความต้องการของคุณ แต่ถ้าคุณต้องการปั่นเนินชัน หรือขึ้นเขาผมขอแนะนำให้ใช้รุ่นเมจิคพายแทน

การปรับปรุงที่เป็นไปได้

ผมคิดว่าขั้วต่อต่างๆควรทำเป็นปลั๊กมากกว่าที่เป็นสายไฟตัดทิ้งไว้ เช่นขั้วต่อชุด pedelec ขั้วต่อชุดสวิทช์ถอยหลัง ดีกว่าปล่อยสายลอยๆ เอาไว้ และควรทำปลั๊กสำหรับแตรและไฟหน้าด้วย

ผมคิดว่าคงจะดีมาก หากชุดติดตั้งมีปลั๊กครบชุด หรืออาจให้ปลั๊กที่ย้ำหัวไว้ต่างๆแล้ว เหลือแต่บัดกรีใส่จะทำให้งานออกมาเนี๊ยบมากขึ้น และสามารถถอดปลั๊กได้อย่างรวดเร็ว เม่อถอดหล้อออก หรือปะยาง

ผมคิดว่าโกลเด้นมอเตอร์อาจต้องการไฟหน้า LED และแตร แต่อยาจจะทำให้ประกอบง่ายขึ้น ถ้าอุปกรณ์ต่างๆ มีปลั๊กอยู่แล้ว และเป็นการป้องกันการต่อผิดพลาดด้วย

ทำไมต้องเรียกสมาร์ทพาย

ผมขอเลือกคำต่อย่อต่อไปนี้ ที่ครอบคลุมความหมายที่ผมต้องการจะสื่อ ขนาดเล็ก Small มอเตอร์ Motor ใช้ Applies มากมาย Remarkable แรงบิด Torque and เสียบปลั๊กง่าย Plugs In Easily หรือหมายความว่า มอเตอร์ขนาดเล็กแรงบิดสูงและต่อง่าย

อลัน